W języku łacińskim jest pięć deklinacji, to znaczy rzeczowniki dzielą się na pięć grup według tematu. Zależnie od tego, do której deklinacji należą, przyjmują różne końcówki w przypadkach.
Deklinacja I.
Według deklinacji pierwszej odmieniają się rzeczowniki, których temat kończy się na -a; dlatego można nazwać ją również deklinacją - a. Należą do niej rzeczowniki rodzaju żeńskiego, które w nominatiwie mają końcówkę -a, w genetiwie - ae, np schola, scholae - szkoła, szkoły; puella, puellae - dziewczyna, dziewczyny. Należy tu też niewielka grupa rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających zawód lub narodowość (decyduje więc tzw. rodzaj naturalny, związany z treścią wyrazu), np. poeta, poetae - poeta, agricola, agricolae - rolnik; Persa, Persae - Pers.
Jako przykład podaję odmianę rzeczowników rosa, rosae - róża i matrona, matronae - kobieta, pani; w liczbie pojedynczej i mnogiej:
Casus: | Singularis | Pluralis |
N. | rosa | rosae |
G. | rosae | rosarum |
D. | rosae | rosis |
Acc. | rosam | rosas |
Abl. | rosa | rosis |
V. | rosa! | rosae! |
Casus: | Singularis | Pluralis |
N. | matrona | matronae |
G. | matronae | matronarum |
D. | matronae | matronis |
Acc. | matronam | matronas |
Abl. | matrona | matronis |
V. | matrona! | matronae! |
następny >>
|