Kleopatra

Kleopatra

Kleopatra VII Wielka (69-30 p.n.e.)była ostatnią królową Egiptu (od 51 p.n.e.) z dynastii Ptolemeuszy, córką Ptolemeusza XII Neosa Dionizosa (Auletesa). Jej ojciec , zwany "Flecistą", godzinami grywał na flecie, kochał też zabawy, pijatyki i ciągnące się tygodniami orgie. Kleopatra miała dziesięcioro rodzeństwa z różnych matek - nikt nie dociekał z jakich- w tym dwie starsze siostry; Kleopatrę VI i Berenikę IV jak również młodszą siostrę Arsinoe IV, dwóch braci Ptolemeusza XIII i Ptolemeusza XIV. Kiedy Ptolemeusz XII z obawy przed wrogami uciekł z kraju, jego najstarsza córka, Berenika, ogłosiła się królową. Trzynastoletnia Kleopatra nienawidziła siostry i zawiązała przeciw niej spisek. Gdy ojciec wrócił, kazał ściąć Berenikę, a Kleopatrę nazwał "kochaną córeczką" i uczynił spadkobierczynią w swoim testamencie. Wiosną 51 roku przed Chrystusem Ptolomeusz Auletes zmarł przekazując swoje królestwo 18 letniej wówczas Kleopatrze i 12 letniemu Ptolemeuszowi XIII.

Opiekunem dzieci został rzymski wódz Pompejusz. Od ponad dwustu lat Egipt znajdował się w politycznej zależności od Rzymu. Ekspansja Rzymian zmuszała kolejnych władców dynastii ptolemejskiej do zawierania niekorzystnych sojuszy i pod koniec ich panowania Rzym zdobywał coraz większą kontrolę nad Egiptem. Aby zachować władzę Ptolemeusze decydowali się na płacenie Rzymowi olbrzymiego trybutu- głownie chodziło o dostawę kontyngentów zboża. Po śmierci Ptolemeusza Auletesa widmo ostatecznego upadku dynastii stawało się coraz bardziej nieuchronne. Zgodnie z prawem egipskim kobieta mogła sprawować władzę królewską tylko jako koregentka wespół z bratem lub synem- musieli być spokrewnieni, wiek nie grał roli. Tak więc Kleopatra by zachować władzę poślubiła kolejno swoich dwóch braci.

Po kilku latach Ptolemeusz XIII chciał pozbyć się siostry i w 48 p.n.e. pozbawiona władzy musiała uchodzić z Egiptu. Pomiędzy rokiem 51 a 49 p.n.e. Egipt nawiedziła susza, a następnie nieurodzaj spowodowany małym przyborem wody i wylewem Nilu. W tym samym czasie Kleopatra zaczęła gromadzić przy sobie część plemion arabskich jako rodzaj armii, a następnie wraz z siostrą Arsinoe udały się do Syrii, gdzie ich tymczasową bazą stał się Askalon.

Tymczasem Pompejusz poniósł klęskę pod Farsalos w 48 roku, w wojnie domowej z Juliuszem Cezarem. Udał się więc do Aleksandrii aby pozyskać sprzymierzeńca w osobie Ptolemeusza XIII. Ten jednak nie chcąc ryzykować pomocy udzielonej skazanemu na klęskę Pompejuszowi ,rozkazał zamordować go , gdy ten schodził właśnie na ląd w porcie w Aleksandrii. Cztery dni po tym wydarzeniu w Aleksandrii wylądował sam Cezar prowadząc ze sobą 32 setki piechurów i 800 kawalerzystów. Ptolemeusz XII zbiegł, a Cezar zajął miasto i zaczął wydawać rozkazy. Potinus- eunuch i doradca Ptolemeusza sprowadził go z powrotem do pałacu. Tymczasem Kleopatra zobaczyła w Cezarze jedyna szansę na odzyskanie władzy, przekradła się przez pozycje wroga, podobno zawinięta w dywan i w ten sposób dostała się przed oblicze Cezara. To spotkanie i późniejszy romans opisywali pisarze, dramaturdzy, poeci, był to też znakomity temat dla filmowców. Bo wielki wódz oszalał dla pięknej Egipcjanki. Zwrócił jej tron, opuścił (na jakiś czas) żonę Kalpurnię i pozostał w Egipcie. W swoich pamiętnikach pisał: "Pozostałem dla Kleopatry. W wypadku mojego wyjazdu byłaby ona narażona na śmiertelne niebezpieczeństwo. Dla niej zaniedbałem sprawy Imperium". Ptolemeusz zrozumiał, że nie ma dla niego szans na utrzymanie się przy władzy i próbował zbiec, został jednak pochwycony i doprowadzony siłą do pałacu.

Tymczasem Eunuch Potinus zebrał wojsko Ptolemeusza i na czele 20 tysięcy ludzi otoczył Aleksandrię i Cezara. Tak zaczęła się Tzw. Wojna aleksandryjska, podczas walk miejskich spłonęła miedzy innymi słynna biblioteka, kryjąca największe dzieła literatury i filozofii antycznej. Cezar zajął przyczółek obok latarni morskiej na Faros (jeden z 7 cudów świata starożytnego) i dzięki temu kontrolował cały port. Arsinoe zbiegła z pałacu i połączyła się z Achillasem- sprzymierzeńcem Ptolemeusza, a następnie proklamowała się jedyną władczynią armii egipskiej. Podczas wojny Cezar kazał zgładzić Potinusa, Achillas został zabity przez Ganimedesa, a Ptolomeusz utonął w rzece podczas próby ucieczki. Po jego śmierci Kleopatra została jedyną władczynią., jednak dla poszanowania religii i tradycji musiała poślubić drugiego brata Ptoloemeusza XIV.

Władczyni Egiptu rządziła więc u boku Cezara, który widział w tym znaczne korzyści dla Republiki, a Kleopatra snuła plany połączenia Egiptu i Rzymu w jedno, potężne imperium , ucieleśnieniem tych marzeń miał być jej syn Ptolemeusz Cezar (Cezarion). W końcu jednak Cezar zdecydował się wracać do Rzymu, gdzie powierzono mu godność dożywotniego dyktatora. Nie zatrzymały go nawet narodziny syna. Wkrótce i Kleopatra udała się do Rzymu w 46 roku. Marzyło jej się, że zostanie żoną Cezara i wspólnie będą rządzić imperium. spotkała się jednak z wrogością senatu i patrycjatu rzymskiego. Sytuacji nie polepszał też fakt , że Cezar ostatecznie uznał Cezariona za swojego syna, co rodziło obawy, że zechce sięgnąć także i po koronę i ustanowić Rzym dziedziczną monarchią. W 44 roku p.n.e. Cezar został zamordowany przed budynkiem senatu przez senatorów. I wówczas okazało się, że w swoim testamencie nawet nie wspomniał o Cezarionie. Kleopatra wpadła w rozpacz, zbiegła do Aleksandrii , gdzie zamordowała Ptolemeusza XIV i ustanowiła 4 letniego wówczas syna swoim koregentem. Wkrótce jednak znalazła nowego sprzymierzeńca - Antoniusza.

Kiedy po jednej z wygranych wojen Antoniusz przybył do Egiptu, Kleopatra popłynęła na jego spotkanie posrebrzanym statkiem z purpurowymi żaglami, przebrana za Afrodytę. Olśniony Antoniusz nie mógł odmówić jej niczego, spełnił m.in. tak drobne prośby, jak zamordowanie jej siostry Arsinoe i paru innych niewygodnych osób, a w 41 p.n.e. zaprosił ją do Tarsu . W 40 roku Antoniusz powrócił do Rzymu na całe 4 lata. Kleopatra urodziła mu bliźnięta - Aleksandra Heliosa i Kleopatrę Selene. Antoniusz u jej boku zapomniał o politycznych ambicjach,a tymczasem jego żona wystąpiła przeciwko Oktawianowi i zmuszona był do ucieczki do Grecji gdzie w krótkim czasie zachorowała i umarła. Antoniusz zatem poślubił Oktawię, siostrę Oktawiana.

Antoniusz opuścił Italię i udał się na wojnę przeciwko Partom, odsyłając Oktawię do Rzymu. Kiedy tylko znalazł się w Antiochii, posłał po Kleopatrę., której przekazał ważne strategicznie dla Rzymu obszary jak; Cypr, Wybrzeże sycylijskie, Fenicję, Judeę, Arabię. Dzięki temu Egipt mógł rozpocząć rozbudowę floty u brzegów Sycylii. Antoniuszowi marzył się podbój Partów, jednak mimo wsparcia władczyni Egiptu został pokonany w 36 roku. Kleopatra poślubiła Antoniusza na przełomie 37 i 36 p.n.e. bez rozwodu z Oktawią. Oktawian próbował wyzwać Antoniusza do walki , ale ten postanowił uniknąć wojny i wrócił razem ze szwagrem i jego siostrą do Rzymu.

autor: Calipso1 2