Na pierwszy rzut oka widać, że nazwy tych miesięcy utrzymały się w wielu językach europejskich - za wyjątkiem siódmego i ósmego miesiąca, których nazwy uległy zmianie. Lipiec otrzymał nazwę Iulius - na cześć reformatora kalendarza; sierpień zaś Augustus - na cześć Oktawiana Augusta. Podobno wrzesień miał zostać nazwany imieniem następcy Oktawiana - Tyberiusza, on jednak nie wyraził zgody na wprowadzenie tej zmiany, argumentując, iż wkrótce zabrakłoby miesięcy dla następnych cesarzy. Nie pogardził natomiast okazją utrwalenia swojego imienia przez włączenie go do kalendarza Domicjan, który przyjąwszy tytuł Germanika nazwał wrzesień - Germanicus, a październik Domitianus. Jeszcze większe zmiany w nomenklaturze miesięcy wprowadzono za czasów Kommodusa* (180 - 192). Nie wiadomo, czy reformę tę przypisywać wybujałemu ego, czy inicjatywie pochlebców cesarza, którzy "na cześć władcy nazwali miesiące jego przydomkami", jak podaje Lampridiusz. Miesiące w Roku Kommodusowym nazywały się natępująco: Podział miesiąca rzymskiego Z czasem przyjął się zwyczaj podziału na tygodnie złożone z siedmiu dni, zależnych od siedmiu planet, których ruchy miały rządzić wszechświatem. Niedzielę, jako dzień wolny od pracy, wprowadził Konstantyn Wielki. Chociaż w późniejszych wiekach próbowano wprowadzić nomenklaturę chrześcijańską, łacińskie nazewnictwo dni tygodnia zachowało się w wielu krajach do dziś.
Niezależnie od wyżej wspomnianych podziałów miesiąca Rzymianie mieli dosyć skomplikowany system datowania dni miesiąca. Każdy miesiąc miał trzy terminy (uzależnione od faz księżyca), według których datowano pozostałe dni: Dzień przed każdym z tych terminów określano jako "w przeddzień" (pridie) np. 14 maja = pridie Idus Maias; pozostałe dni datowano odejmując od najbliższego terminu doliczając ten dzień np. 13 maja = ante diem tertium Idus Maias.
* pełne brzmienie nazwiska cesarza: Lucius Aelius Aurelius Commodus Antonius. |