Deklinacja III.
Odminana przymiotników w deklinacji III nie nasuwa żadnych trudności, należy tylko zapamiętać, że:
a. Przymiotniki odmieniają się według wzoru deklinacji samogłoskowej (porównaj z rzeczownikami).
b. Są trzy grupy przymiotników ze względu na zakończenia:
- przymiotki, które mają różne zakończenia dla każdego rodzaju: dla męskiego -er, dla żeńskiego -is, dla nijakiego -e; np. alacer, alacris, alacre - ochoczy, -a, -e;
- przymiotniki, które mają dla rodzaju żeńskiego i żeńskiego wspólne zakończenie -is, a dla nijakiego -e;
- przymiotniki, które mają jedno zakończenie dla wszystkich trzech rodzajów, np. sapiens - mądry, -a, -e; felix - szczęśliwy, -a, -e.
Dla ułatwienia podaję wzór odmiany dla każdej grupy:
Przymiotniki o trzech zakończeniach: -er, -is, -e
Casus: | Singularis | Pluralis |
N. | alacer alacris alacre | alacres alacres alacria |
G. | alacris alacris alacris | alacrium alacrium alacrium |
D. | alacri alacri alacri | alacribus alacribus alacribus |
Acc. | alacrem alacrem alacre | alacres alacres alacria |
Abl. | alacri alacri alacri | alacribus alacribus alacribus |
V. | alacer! alacris! alacre! | alacres! alacres! alacria! |
Przymiotniki o dwóch zakończeniach: -is, -is, -e
Casus: | Singularis | Pluralis |
N. | fortis fortis forte | fortes fortes fortia |
G. | fortis fortis fortis | fortium fortium fortium |
D. | forti forti forti | fortibus fortibus fortibus |
Acc. | fortem fortem forte | fortes fortes fortia |
Abl. | forti forti forti | fortibus fortibus fortibus |
V. | fortis! fortis! forte! | fortes! fortes! fortia! |
Przymiotniki o jednym zakończeniu:
Casus: | Singularis | Pluralis |
N. | felix felix felix | felices felices felicia |
G. | felicis felicis felicis | felicium felicium felicium |
D. | felici felici felici | felicibus felicibus felicibus |
Acc. | felicem felicem felix | felices felices felicia |
Abl. | felici felici felici | felicibus felicibus felicibus |
V. | felixis! felixis! felix! | felices! felices! felicia! |
Za Lidią Winniczuk "Lingua Latina".
<< poprzedni
|