Przyimki

W języku łacińskim przyimki łączą się albo z akuzatiwem albo z ablatiwem, a są takie, które łączą się - w zależności od znaczenia - z akuzatiwem i z ablatiwem.

1. Z akuzatiwem łączą się:

  • ante - przed
  • apud - u, wobec, przy
  • ad - do, ku, w stronę; przy, nad [Ad określa kierunek albo podejście do osoby lub miejsca, odpowiada na pytanie quo? (dokąd). Może również odpowadać na pytanie ubi? (gdzie), wtedy tłumaczymy "pod", np. ubi habitas? - gdzie mieszkasz?; ad silvam habito - mieszkam pod lasem.]
  • adversus - przeciw
  • circa - około
  • citra, cis - z tej strony, przed
  • contra - przeciwko
  • erga - względem, wobec
  • extra - poza
  • inter - pomiędzy, wśród
  • infra - poniżej
  • intra - wewnątrz
  • iuxta - obok
  • ob - przez, z powodu
  • penes - wobec, u
  • prope - obok, blisko
  • per - przez, poprzez, po czymś (określenie miejsca)
  • praeter - oprócz, mimo czegoś
  • propter - z powodu
  • post - po, za, poza
  • secundum - według
  • supra - ponad
  • versus - ku, w kierunku
  • ultra - poza
  • trans - za


  • 2. Z ablatiwem łączą się:

  • a, ab, abs - od, przez (przez kogoś)
  • e, ex - z (skąd)
  • de - o, z góry, w sprawie
  • cum - z (z kim, z czym)
  • sine - bez
  • pro - przed, na miejscu kogoś, zamiast, za (tzn. w obronie)
  • prae - przed


  • 3. Kilka przyimków łączy się z akuzatiwem dla oznaczenia kierunku, a z ablatiwem dla oznaczenia miejsca:

  • in - do; w, na [Kiedy odpowiada na pytanie quo? (dokąd), łączy się z akuzatiwem, tłumaczymy: do, na. Kiedy odpowiada na pytanie ubi? (gdzie), łączy się z ablatiwem, tłumaczymy: w, na.]
  • sub - pod
  • super - nad, ponad
  • Za Lidią Winniczuk "Lingua Latina".